Klein kan je een Hovawart niet noemen, de reu situeert zich tussen de 63cm en 70cm schofthoogte, de teef tussen 58cm en 65cm. Het zijn krachtige doch niet te grof gebouwde “gebruiks”honden met een rechthoekige lichaamsbouw.
Zijn lange, aanliggende en lichtgolvende vacht vraagt betrekkelijk weinig onderhoud. Zo nu en dan (wekelijks) borstelen met een pennenborstel volstaat. Hovawarts komen in drie kleuren voor : blond, zwart en zwartbruin. De aftekening mag hierbij variëren van lichtblond tot goudbruin. Voor ieder wat wils dus.
Door zijn sociaal karakter is dit zeker geen hond om in een kennel te houden wel in tegendeel, de Hovawart is zeer gehecht aan zijn eigenaars en blijft dan ook het liefst dicht bij hen in de buurt. Door de hond binnen in huis te laten zal hij dit ook als zijn territorium aanzien en dit door dik en dun verdedigen.
Met het nodige geduld en volharding kan deze hond ook ingezet worden als: speur-, lawine-, verdedigings- en waakhond. Daarenboven zal hij eveneens uitstekend als gezelschapshond fungeren. De gulden regel is wel dat het aanleren steeds op een speelse manier plaats vindt. De hond onder “druk” zetten is dus uit den boze en zal het leerproces alleen maar vertragen.